موضوع: بررسی انواع موتور سیکلت ها و طبقه بندی آنها

موتور های دو زمانه موتور های چهار زمانه مزایا ساختار بسیار ساده، تعداد قطعات تشکیل دهنده و وزن کم ، اصطکاک کمتر، تعمیر و نگهداری راحت ، ارزان قیمت ، قدرت بالا تر در مقایسه با موتور چهار زمانه با حجم برابر
بازده بالا ، آلایندگی کم معایب آلایندگی بیشتر به علت سوخت ناقص و وارد کردن هیدرو کربن های ناسوخته به هوا ( البته اخیرا موتور های دوزمانه ای نیز طراحی و ساخته شده که با استفاده از سیستم پاشش مستقیم سوخت این عیب از آن برداشته شده است اما در عوض قیمت تمام شده و تعداد قطعات تشکیل دهنده آن بیشتر شده ساختار پیچیده با قطعات زیاد و در نهایت اصطکاک بیشتر ، قیمت بالا ، تعمیر و نگهداری پر هزینه شرایط استفاده در مواردی که آلایندگی هوا خیلی مهم نباشد ، محدودیت وزن و حجم اشغال شده توسط موتور مورد نظر باشد ، حجم موتور مورد نیاز معمولا یا خیلی کم ( کمتر از 50 سی سی ) یا خیلی زیاد ( تا بیش از 25000 لیتر ) در مواردی که مسئله آلودگی هوا مورد نظر نباشد موارد استفاده کشتی ، قایق ، لوکوموتیو ، اره زنجیری ، ژنراتور های کوچک الکتریسیته ، هواپیماهای کوچک ، موتور سیکلت ها و غیره اتومبیل ، موتور سیکلت ، ژنراتور الکتریسیته و غیره

موتور های دو زمانه موتور های چهار زمانه مزایا ساختار بسیار ساده، تعداد قطعات تشکیل دهنده و وزن کم ، اصطکاک کمتر، تعمیر و نگهداری راحت ، ارزان قیمت ، قدرت بالا تر در مقایسه با موتور چهار زمانه با حجم برابر
بازده بالا ، آلایندگی کم معایب آلایندگی بیشتر به علت سوخت ناقص و وارد کردن هیدرو کربن های ناسوخته به هوا ( البته اخیرا موتور های دوزمانه ای نیز طراحی و ساخته شده که با استفاده از سیستم پاشش مستقیم سوخت این عیب از آن برداشته شده است اما در عوض قیمت تمام شده و تعداد قطعات تشکیل دهنده آن بیشتر شده ساختار پیچیده با قطعات زیاد و در نهایت اصطکاک بیشتر ، قیمت بالا ، تعمیر و نگهداری پر هزینه شرایط استفاده در مواردی که آلایندگی هوا خیلی مهم نباشد ، محدودیت وزن و حجم اشغال شده توسط موتور مورد نظر باشد ، حجم موتور مورد نیاز معمولا یا خیلی کم ( کمتر از 50 سی سی ) یا خیلی زیاد ( تا بیش از 25000 لیتر ) در مواردی که مسئله آلودگی هوا مورد نظر نباشد موارد استفاده کشتی ، قایق ، لوکوموتیو ، اره زنجیری ، ژنراتور های کوچک الکتریسیته ، هواپیماهای کوچک ، موتور سیکلت ها و غیره اتومبیل ، موتور سیکلت ، ژنراتور الکتریسیته و غیره

همانطور که در مقایسه جدول بالا مشخص است موتورهای دو و چهار زمانه نسبت به هم دارای مزایا و معایبی
هستند که استفاده از آنها را از هم متمایز می کند . انتخاب موتوری دو یا چهار زمانه برای کلیه وسایل بستگی به شرایط
مختلفی دارد که بر آن وسیله در هنگام کار کردن حاکم است . مثلا از آنجا که در کشتی ها کمبود جا وجود دارد و
همچنین سبک بودن موتور حائز اهمیت است از موتورهای دوزمانه استفاده می گردد (که نسبت قدرت آنها به وزن و حجم
اشغال شده بالاست ) با توجه به این موضوع که معمولا بر روی آبهای بیکران اقیانوسها مقدار آلایندگی ایجاد شده توسط
موتورهای دوزمانه مسئله ای جدی نیست . چنین موردی برای قطارهای بین شهری نیز صادق است. پس به طور مط لق
نمی توان گفت که کدامیک این موتورها بهتر از دیگری ا ست و همانطور که ذکر شد این شرایط موجود در زمان استفاده
است که متناسب با آن می بایست که موتوری مناسب انتخاب گردد.
در خصوص موتورسیکلت ها در سالهای دور و تا اوایل دهه 80 میلادی استفاده از موتورهای دوزمانه به دلایل
مزایایی که در جدول ذکر شد، بسیار رایج بود اما پس از آن به دلایل پیش کشیده شدن مسایل زیست محیطی و
آلودگی هوای شهرها به دلیل ازدحام زیاد آنها تولید کنندگان موتورسیکلت مجبور به استفاده از موتورهای چهارزمانه شدند .
(البته در برخی از موتورسیکلت ها به دلیل کاربرد خاص و محدود بودن تعداد آنها هنوز هم از نوع دو زمانه استفاده می
گردد). اخیرا نیز در ایران تولید و شماره گذاری موتورسیکلت های دوزمانه ممنوع گریده است . سوخت معمول این نوع
است. موتورها بنزین، نفت وگاز (گازوئیل) و یا گاز طبیعی (CNG)

اساس کار موتورهای بنزین سوز و گازوئیل سوز مشابه هم بوده و فقط تفاوتی د ر ساختمان و نحوه احتراق آنها وجود
دارد. لازم به ذکر است که در موتورسیکلت ها معمولا موتورهای بنزین سوز نصب می گردد.
برای خنک کردن این موتورها نیز از دو سیال آب و یا هوا استفاده می گردد . در موتورهایی که معمولا تعداد سیلندر
و حجم آنها کم می باشد از هوا می ت وان برای خنک کاری استفاده کرد و بدین منظور پره هایی بر روی دیواره خارجی
سیلندر آنها گذاشته تا بتوانند بهتر حرارت موتور را به هوای بیرون منتقل نمایند . در برخی موارد خاص نیز میتوان
موتورهای بزرگتر را هم به وسیله هوا خنک نمود اما به دلیل آنکه حرارت تولید شده در آنها زیاد است حتما می بایست از
یک فن برای دمیدن هوای بیشتر بر روی سطح خارجی موتور استفاده گردد . ولی معمولا برای موتورهای بزرگتر از آب برای
خنک کاری استفاده می گردد.

طبقه بندی انجینهای مورد استفاده در موتورسیکلت ها:

انجین های مورد استفاده در موتورسیکلت از نظر حجم به صورت زیر کلاس بندی (طبقه بندی) می گردند:
انجینهای کلاس تا 100 سی سی:
این نوع انجینها در موتورهای کوچک به کار می روند، گرچه سرعت و شتاب خوبی ندارند ولیکن مصرف سوخت آنها خوب
و قابل قبول می باشد . عمده استفاده از آنها د ر موتورسیکلتهای با کاربر د تفریحی (مسافتهای کوتاه )، خریدهای درون
شهری، مسافتهای کوتاه شهری می باشد.

انجینهای کلاس 100 سی سی:

این نوع انجینها دامنه وسیعتری از موتور سیکلتها را شامل شده و در مسافتهای شهری و حتی جاده های خاکی کاربرد
دارند.

انجینهای کلاس 125 سی سی:

اکثر انجینها در این حجم به کار برده می شوند، این انجین شتاب، سرعت و مصرف سوخت قابل قبول و متوسطی را تامین
می کند ولیکن ازآنجا که سرعت و شتاب بالایی ندارد در موتورسیکلتهای با کاربری برون شهری (بزرگراهها) کمتر به کار
رفته و عمدتا در موتور سیکلت های معروف به Enduro و یا موتور سیکلت های بیابانی کوچک به کار میرود .

انجینهای کلاس 175 سی سی:

حجم انجینهای این کلاس بین 170 تا 200 سی سی تغییر می کند و عمدتا در موتور های Enduro یا موتور های بیابانی به کار می رود.
انجینهای کلاس 250 سی سی:

انجین های این طبقه بین 200 تا 300 سی سی تغییر می کند . تقریبا تمام شرکتهای موتور سیکلت سازی موتوری در این کلاس ارائه کرده اند . این نوع انجین تقریبا در تمامی موتور سیکلت های با کاربری بیابانی ، شهری ، مسابقه و Enduro کاربرد دارد.

انجینهای کلاس 350 تا 400 سی سی:
این کلاس در واقع نخستین کلاس موتور سیکلتهای پر قدرت میباشد . سرعت، شتاب بالا و مصرف سوخت تقریبا مناسب از
مشخصه های این نوع انجین می باشد. این انجین نیز تقریبا در تمامی موتورسیکلتها کاربرد دارد و در بین موتور سیکلتهای sport
نیز بکار می رود.

انجینهای کلاس 500 سی سی:
این کلاس در واقع معرف یک انجین پر قدرت است . در این کلاس مصرف سوخت خیلی مهم نیست. این نوع انجین را هم
در موتورسیکلتهای خیابانی (شهری) و هم در موتورسیکلتهای مسابقه بکار می برند.

انجینهای کلاس 600 تا 750 سی سی:
این نوع انجین معمولا در موتورسیکلتهای شهری و توریستی (برون شهری) بکار گرفته می شوند.

انجینهای کلاس بالای 750 سی سی:
این نوع انجین در موتور سیکلتهای مسافرتی (توریستی) بزرگ کاربرد داشته و بیشتر این مدلها از نظر طبقه بندی درکلاس موتور های فوق سنگین قرار دارند .وزن تقریبی این موتور ها در حدود 280 تا 360 کیلو گرم می باشد . این نوع انجینها از نظر ابعاد و اندازه و توان خروجی در حدود 90 اسب بخار شبیه به انجین های به کار رفته در خودرو های کوچک می باشد . سرعت تقریبی این موتور سیکلت ها بیشتر از 200 کیلومتر در ساعت بوده و قیمت تمام شده یک چنین موتور سیکلتی با تجهیزات کامل معمولا بیشتر از قیمت یک خودروی شواری کوچک است .

مطالبی که تا کنون گفته شد در خصوص موتور های احتراق داخلی رفت و بر گشتی و مقایسه بین آنها بود . همچنین به مواردی هم در خصوص کلاس بندی آنها برای استفاده در موتور سیکلت های اشاره گردید. در ادامه اشاره مختصر به طبقه بندی موتور ها بر حسب نوع کار برد آنها می گردد .