موضوع: موتورسیکلت‌هایی که ارزش بازسازی دارند

مهمان ها نمی توانند عکس هارا مشاهده کنند لطفا برای مشاهده عضوشوید(کلیک کنید) here.

به گفته مهندس بابک وفایی:

احسان صالحیان‌پور تنها 24 سال سن دارد. جوان‌های هم سن و سال او این روزها موتورسیکلت را با نمونه‌های 125 سی‌سی بی‌نام و نشان می‌شناسند و ویراژ‌دادن‌های بی‌هدف در خیابان‌ها، اما صالحیان‌پور به دنیای موتورسیکلت‌ها به شکل دیگری نگاه می‌کند.
صالحیان‌پور موتورسیکلت‌های کلاسیک را بازسازی می‌کند. علاقه اش به دنیای وسایل نقلیه دوچرخ از اوایل دهه 70 شروع شد و او به سراغ دوچرخه‌های قدیمی رفت و تلاش کرد آن‌ها را بازسازی کند. به مرور این تلاش‌ها به سمت موتورسیکلت‌ها معطوف شد اما از سال 86 به صورت حرفه‌ای به دنیای بازسازی موتورسیکلت‌ها وارد شده است و در این مدت هم توانسته خوب کار کند. 12 موتور آماده در مجموعه‌اش دارد و بیش از این هم در صف بازسازی. مسئول کمیته موتورسیکلت‌های کلاسیک کمیته اصفهان هم هست. با وجود جوانی آنقدر بر روی این موتورها وقت گذاشته که تقریباً زیر و بم بیشتر موتورهای کلاسیک را می‌شناسد.


با او به دنیای موتورسیکلت‌های کلاسیک می‌رویم :


چطور شد با موتور‌سیکلت‌های کلاسیک آشنا شدی؟جوان‌تر‌ها معمولاً موتور‌سیکلت‌های‌ روز را برای سواری در شهر ترجیح می‌دهند.

پدرم یک موتور‌سیکلت JAWA ساخت کشور چک و اسلواکی داشت و معمولاً تعمیرات این موتور را خودش انجام می‌داد و از همان زمان من هم کنار دستش سعی کردم اصول کار را یاد بگیرم. فکر می‌کنم از همان زمان بود که علاقه به موتورسیکلت‌های کلاسیک در من به وجود آمد.

اصفهان در حال حاضر یکی از مراکز موتورسیکلت‌های کلاسیک است. علت تجمع موتورسیکلت‌ها در این شهر چیست؟

از قدیم در کشور ایران موتور یک وسیله کاری و تفریحی بوده و ‌موتورسیکلت‌های خوبی وارد ایران شده و در سراسر ایران وجود داشته. در اصفهان و شهرهایی مثل اصفهان به خاطر آب و هوا موتور‌ها کمتر دچار پوسیدگی می‌شوند و آسیب می‌بینند اما مثلاً در شمال کشور موتور به سرعت پوسیده می‌شود. به همین دلیل در اصفهان خیلی از موتور‌هایی که از قبل وارد شده بود در حال حاضر حفظ شده است.

چه برندهایی بیشتر باقی مانده‌اند؟ چون در گذشته بسیاری از ‌موتورسیکلت‌های معروف در ایران نمایندگی داشته‌اند و عرضه شده‌اند.

در حال حاضر موتور‌های‌ هارلی دیویدسون، موتور‌های اروپای شرقی مثل جاوا‌، موتور انگلیسی BSA و موتور‌های ژاپنی هوندا و یاماها بیشتر از بقیه وجود دارند.

در مورد خودرو‌های کلاسیک در زمان خرید باید به بخش‌های خاصی از خودرو توجه کرد و خرابی یا عدم خرابی این بخش‌ها در ارزش خودرو تاثیر دارد. در مورد موتورسیکلت چطور؟ وقتی موتورسیکلتی را برای خرید در نظر می‌گیری سلامت چه بخش‌هایی از آن برایت با اهمیت است؟

در درجه اول ‌موتورسیکلت باید اصالت داشته باشد. یعنی ذات موتور سالم باشد. البته در مورد ‌موتورسیکلت‌های خیلی قدیمی این مسایل را در نظر نمی‌گیریم و به هر شکلی که باشند برای بازسازی انتخاب می‌شوند چون ارزش خودش را دارد. در مورد موتور‌های دیگر ابتدا پوسته کارتر را نگاه می‌کنیم. شاسی و تنه ‌موتورسیکلت هم نباید شکستگی یا پوسیدگی داشته باشد. لوازم ظاهری هم تا حد امکان بر روی موتور موجود باشد چون لوازم تزیینی ‌موتورسیکلت‌های کلاسیک به هیچ‌وجه در ایران قابل خرید نیست.

معمولاً بازسازی یک ‌موتورسیکلت چه قدر زمان می‌برد؟

حدوداً سه سال زمان لازم است تا کار یک موتور تمان شود چون لوازم خیلی از ‌موتورسیکلت‌ها در ایران وجود ندارد و گاهی بیشتر از یک سال برای تهیه لوازم وقت می‌گذارم.

لوازم یدکی موتورسیکلت‌ها را می‌توان ساخت تا نیازی به خرید آن‌ها نباشد؟

اگر لوازم این موتور‌ها در ایران نباشد سعی می‌کنیم از خارج از کشور تهیه کنیم. الان از ترکیه و عراق لوازم بعضی از موتور‌ها را می‌آوریم. از کشور‌های اروپایی هم خرید داریم. در کشور‌های حوزه خلیج فارس هم گاهی اوقات لوازم بعضی از موتور‌ها مثل ‌هارلی دیویدسون پیدا می‌شود. این موتور‌ها در همه جای دنیا طرفداران زیادی دارد. به همین دلیل لوازمشان در اروپا تولید می‌شود.

قیمت‌ها در چه محدوده‌ای است؟

شاتون یکی از موتورهایم حدود 300 هزار تومان از ترکیه آمد. راهنما هم حدود 150 هزار تومان از عراق آمد.

برای بازسازی موتور چه مراحلی طی می‌شود؟

ابتدا موتور را کاملاً بازمی‌کنیم و لوازمش را جدا جدا دسته‌بندی می‌کنیم. در مرحله بعد انجین را باز می‌کنیم و لوازمش را پس از شستن جداگانه بسته‌بندی می‌کنیم. برای کار روی بدنه موتور اول باید نمونه رنگ بدنه را اگر فابریک باشد برداشت تا بعداً بتوانیم بسازیم. بعد سند‌بلاست می‌شود. اگر شاسی سالم باشد که مشکلی نیست و الا باید شاسی جوشکاری شود. بعد از بازسازی شاسی رنگ می‌شود. بعد باید لوازم موتور کامل شود و انجین هم بازسازی و تعمیر شود و بخش‌های کرومی موتور آبکاری شود. وقتی تمام لوازم تکمیل شد بستن موتور شروع می‌شود.

معمولاً چه بخش‌هایی از موتور در طی زمان آسیب می‌بینند و نیاز به بازسازی پیدا می‌کنند؟

سیم‌کشی معمولاً آسیب زیادی می‌بیند. لاستیک‌ها و توپی رینگ موتور هم به دلیل آفتاب آسیب می‌بینند. لوازم ظاهری هم مانند کیلومتر‌ها و راهنما‌ها از بین می‌روند. در ‌موتورسیکلت‌های قدیمی معمولاً 20 تا 30درصد لوازم قابل استفاده است و بقیه لوازم را باید خریداری کنیم و یا بازسازی کنیم.

لوازم یک ‌موتورسیکلت را می‌شود برای یک موتورسیکلت دیگر استفاده کرد؟ چه در بخش تزیینی و چه در بخش فنی.

بعضی اوقات حتی لوازم فنی خودروها را برای موتور استفاده می‌کنیم. رینگ پیستون موتور BSA نایاب است اما رینگ خودرو‌هایی مثل تویوتا و یا موتوری مثل یاماها را می‌توان برای آن استفاده کرد. کاربراتور موتور‌ها معمولاً به هم می‌خورد. می‌شود کارهایی مثل این انجام داد. اگر لوازم فابریک به هیچ‌وجه پیدا نشود می‌توان کارهایی مثل این کرد.

در بین موتورسیکلت‌هایی که کارکردی دردسر‌ساز‌ترین و پیچیده‌ترین بخش فنی را کدام ‌موتورسیکلت‌ها داشتند؟

جاوا از نظر انجین و گیربکس خیلی سخت بسته می‌شود. برق این موتور هم خیلی پیچیده بود.

هزینه‌های این کار چطور است؟ چون در حال حاضر رقم‌های سنگینی برای موتورسیکلت‌های کلاسیک پرداخت می‌شود می‌خواهم بدانم هزینه بیشتر در چه بخشی است؟

موتوری که اصالت ظاهری‌اش را حفظ کرده باشد را در حدود سه تا 3.5 میلیون تومان می‌خریم. موتورهای کاردار کمتر از یک میلیون تومان قیمت دارند. خیلی‌ها می‌خواهند این موتورها ر ا به صورت اوراق بفروشند چون بازسازی این‌ها سخت است. موتور قبل از بازسازی ارزش ندارد. من خیلی از کارها را خودم انجام می‌دهم. در زمینه صافکاری فقط باک موتور را باید با تجربه‌های این کار انجام بدهند چون لوازم مخصوصی می‌خواهد که گاهی برای یک موتور باید ساخته شود. نقاشی موتور هم گران و هم سخت است چون طرح‌های بدنه موتور را باید با دقت درآورد و فقط افراد کمی این کار را می‌کنند. موتور با ماشین در این زمینه فرق می‌کند. حدود یک میلیون تومان هزینه رنگ موتور است. آبکاری و دوخت زین هم مجموعاً حدود 500هزار تومان هزینه دارد. با لوازم مصرفی دیگر حدود دو میلیون تومان هزینه می‌کنم. البته هزینه تعمیرات بخش‌های فنی هم جدا است که من خودم انجام می‌دهم ولی این بخش هم هزینه بالایی دارد. اگر لوازم خاصی بخواهد آن هم هزینه دارد.

بیشترین زمان برای بازسازی را کدام بخش دارد؟

تهیه لوازم که زمان زیادی می‌خواهد اما غیر از این صافکاری و نقاشی موتور زمان‌بر است. اگر همه چیز آماده باشد شاید در دو هفته هم بشود یک موتور را جمع کرد.

موتورسیکلت‌های کلاسیک تقریبا هیچ وقت در سطح خیابان‌های شهر رانده نمی‌شوند در حالی که خودرو‌های کلاسیک به عنوان تفریح از سوی صاحبانشان در شهر رانده می‌شوند. به همین دلیل اتومبیل‌ها بهتر از ‌موتورسیکلت‌ها در معرض دید علاقه‌مندان هستند. با توجه به این محدودیت چطور برای کارت تبلیغ می‌کنی؟

این موتور‌ها جنبه دکوری دارد و رانده نمی‌شوند. من خودم در زمینه ‌موتورسیکلت تبلیغات دارم. سایت من در زمینه ‌موتورسیکلت بازدید‌کننده‌های زیادی دارد. در استان اصفهان هم تبلیغات می‌کنم. همایش‌هایی هم که داریم بازدیدکنندگان زیادی دارد. در جلوی مغازه من هم همیشه موتور‌های کلاسیک قرار داد. جوان‌های هم سن و سال من که این موتور‌ها را ندید‌ه‌اند خیلی برای دیدن آن‌ها مشتاق هستند. این موتور‌ها با موتور‌هایی که امروزه در ایران عرضه می‌شود تفاوت‌های زیادی دارند و خیلی‌ها را به دلیل طراحی شان جذب می‌کنند.

برای سند و پلاک ‌موتورسیکلت‌های کلاسیک چه می‌کنی؟ موتورسیکلت‌های با حجم موتور بالا که پلاک نمی‌شوند. ‌موتورسیکلت‌های خیلی قدیمی هم از ابتدا پلاک نداشتند و گاهی سندی هم برای آن‌ها وجود ندارد.

برای پلاک این موتور‌ها از نمایشگاه آبادان در سال گذشته به ما قول داده‌اند برای این موتور‌ها پلاک کلاسیک صادر کنند. بعضی از موتور‌ها که از قدیم پلاک دارند اما بعضی که به صورت مزایده‌ای فروخته شده‌اند سند و پلاک ندارند. البته این موتور‌ها چون تردد نمی‌کنند مشکلی بابت این مسایل ندارند. اما به طور کلی به راهنمایی و رانندگی می‌رویم و استعلام موتور را روی شماره انجین و تنه می‌گیرم و برگه استعلام را روی موتور می‌گذاریم. این موتور دیگر از نظر قانونی هیچ ایرادی ندارد. چون اگر سرقتی باشد در سیستم ثبت شده و‌الا هیچ ایرادی ندارد.

با این برند‌های متنوعی که تا به حال بر روی آن‌ها کار کرده‌‌ای خودتان به کدام ‌موتورسیکلت علاقه‌مندی؟
‌
موتورسیکلت محبوب من یاماها XS650 است و در کنار آن JAWA250 موسوم به جاوا 14 را هم خیلی دوست دارم. طراحی و آبکاری‌های این موتور واقعاً زیبا است.
‌موتورسیکلت‌های ب‌ ام‌ و هم از حدود 60 سال پیش در ایران عرضه شده‌اند. اما این روزها کمتر باقی مانده‌اند. علت چیست؟

ب‌ ام‌ و در دنیا هم ‌موتورسیکلت خاصی است. بیشتر توریست‌ها از آن استفاده می‌کنند و قیمت‌هایش هم بالا است. تولید این موتور هم خیلی کم است و در ایران هم خیلی محدود وارد شده. در آن زمان بیشتر موتور‌های انگلیسی BSA و موتور‌های ژاپنی و‌ هارلی دیویدسون آمریکایی وارد شده است. الان لوازم موتور‌های ب‌ ام‌ و تقریباً نایاب است.

وضعیت لوازم ‌موتورسیکلت‌های ژاپنی که در دهه 50 وارد شده‌اند چگونه است؟ در آن زمان این موتور‌ها طرفداران زیادی داشتند.

موتورهای یاماها در ایران طرفداران زیادی داشتند و نمایندگی این موتور‌ها در خیابان مولوی یکی از فعال‌ترین نمایندگی‌های موتور در ایران بود. از سال حدود 32 تا اول دهه 70 لوازم این موتور‌ها به ایران می‌آمد. لوازم این موتور‌ها هنوز در ایران پیدا می‌شود به خصوص در مغازه‌های قدیمی.

در یکی از نمایشگاه‌های کلاسیک اصفهان یک ‌موتورسیکلت مربوط به سال 1928 را به نمایش گذاشتید. قدیمی‌ترین موتورسیکلتی که بر روی آن کار کردید همین نمونه بوده؟

آن موتور رویال مدل 1928 بود که دنده دستی داشت. من آن موتور را بازسازی شده خریدم. قدیمی‌ترین موتوری که بر ریوش کار کرده‌ام یک موتور ایتالیایی مدل 1950 بود.

با افزایش نمایشگاه‌ها و تبلیغات احتمالاً علاقه‌مندان موتورسیکلت‌های کلاسیک زیادتر می‌شوند. با توجه به چند سالی که بر روی این موتورسیکلت‌ها کارکرده‌ای، چه راهنمایی برای این گروه افراد داری؟ اصلاً به سراغ این ‌موتورسیکلت‌ها بروند یا کار بر روی آن‌ها از عهده‌شان خارج است؟

مهمترین مشکلی که برای بازسازی موتورسیکلت‌ها وجود دارد بحث تهیه لوازم است. اگر موتور بازسازی شده یا نو باشد و اصالت خودش را حفظ کرده باشد خریدنش واقعاً خوب است و آینده خیلی خوبی دارد. ولی برای موتور‌هایی که بازسازی می‌خواهد اول باید بررسی کنند می‌توانند لوازم موتور را پیدا کنند یا نه و بعد اینکه آیا تعمیرکاری را می‌شناسند که بتواند انجین این موتور‌ها را تعمیر کند؟ این شرایط اگر درست باشد خیلی مناسب است و الا اگر نتوانند این شرایط را آماده کنند این کار ارزشی ندارد.

به تعمیرات اشاره کردی. انجین و بخش‌های فنی این موتور‌ها پیچیدگی و توع خاصی دارد که ممکن است تعمیرکارها برای تعمیرش به مشکل بخورند؟

هر موتور به خصوص موتور‌های قدیمی‌تر پیچیدگی‌های خاص خودشان را دارند که با بقیه موتور‌ها متفاوت است. گیربکس موتور‌های انگلیسی با ژاپنی‌ها متفاوت است. هر موتور باید توسط کسی انجام شود که تجربه این کار را دارد. من در این چند سال بر روی موتور‌های مختلف کار کرده‌ام و از هر کدام تجربه‌ای به دست آورده‌ام. نمی‌توانم بگویم بر روی همه موتور‌ها سررشته دارم اما خیلی از کارها را خودم انجام می‌دهم. وقتی انجین را باز می‌کنم نمونه‌برداری می‌کنم تا بعد از بازسازی بتوانم آن را ببندم.

برای شروع کار چه مدلی را توصیه می‌کنید؟

‌موتورسیکلت‌های ژاپنی بهتر از بقیه است. لوازمش پیدا می‌شود و تعمیرکارها هم آشناتر با این موتور‌ها هستند. موتور‌های انگیسی برای تعمیرات خیلی سخت هستند. فقط عده‌ای از قدیمی‌کارها می‌توانند روی موتور‌های دیگر کار کنند. یاماها 650 و هوندا 750 و سوزوکی 1000GS موتور‌هایی هستند که هنوز لوازمشان پیدا می‌شود. این‌ها موتورهای کلاسیک با ارزش و کم دردسر هستند.

با همه هزینه‌هایی که برای بازسازی موتور ذکر کردی به نظرت هنوز هم موتورسیکلت‌های کلاسیک گران نیستند؟

بعضی اوقات موتور تا سه سال هم برای بازسازی زمان می‌برد. وقتی که برای این کار صرف می‌شود و این مسایل باعث شده قیمت موتورهای کلاسیک بالا باشد. دستمزدهای این کار بالا است اما عوارض زیادی برای بدن تعمیرکار دارد. این کار در مجموع سودآور نیست.

منبع : هفته نامه دنیای خودرو